مقام معشوقی در عرفان (با تکیه بر مقام معشوقی شمس تبریزی و مولانا)
نویسندگان
چکیده مقاله:
سلطانولد در ولدنامه به دو مقام عاشقی و معشوقی در عرفان قایل است و شمس تبریزی و مولانا را از جمله عارفانی میداند که به مقام معشوقی نایل آمدهاند. با بررسی نظریههای بزرگان تصوّف و عرفان از آغاز تا سدۀ هفتم هجری درمییابیم که چنین دیدگاهی در مورد مراتب عشق، برآمده از نصّ قرآن مجید و حدیثی از پیامبر اکرم(ص) است و برخی از بزرگان عرفان، از جمله عینالقضاه همدانی و روزبهان بَقلی شیرازی دربارۀ مقام معشوقی، نظریهپردازی کردهاند. در اندیشۀ این بزرگان، مقام معشوقی، مقامی بسیار برتر و والاتر از مقام عاشقی است. در این مقام ـ که مربوط به روزگار پختگیِ اندیشههای عرفانی است ـ سالک در مراتب عشقِ به حقتعالی به مرتبهای میرسد که معشوق و محبوب خداوند واقع میشود؛ به گونهای که جایگاه عاشق و معشوق عوض میشود و اینبار خدا عاشق است و بنده معشوق. رسیدن به چنین مقامی مستلزم دیدار سالک با فردی است که به مقام معشوقی رسیدهاست؛ همانگونه که مولانا با شمس تبریزی دیدار میکند و به این مقام نایل میشود. این مقاله به روش توصیفیتحلیلی به نگارش درآمده و برای گردآوری اطلاعات پژوهش از روش کتابخانهای بهره گرفته شدهاست.
منابع مشابه
بررسی و تطبیق مقام معشوقی مولانا با نظریۀ فردانیّت یونگ
در اندیشۀ عرفانی، علاوه بر «مقام عاشقی» به عنوان مقام اولیای مشهور، «مقام معشوقی» وجود دارد که مقام اولیای پنهان و مستور است. در این مقاله، با بررسی نظریههای بزرگان تصوّف از آغاز تا پایان سدۀ هفتم هجری درمییابیم که چنین دیدگاهی دربارۀ مراتب عشق، در اندیشههای احمد غزالی، عینالقضات همدانی، روزبهان بقلی شیرازی، شمس تبریزی و سلطانولد آمدهاست و برآمده از عبارت «یُحِبُّهم» در قرآن و حدیثی از پیامبر ...
متن کاملشمس تبریزی، غیبت یا شهادت؟ (با تکیه بر منابع کهن بهویژه مکتوبات مولانا)
شمس تبریزی، غیبت یا شهادت؟ (با تکیه بر منابع کهن بهویژه مکتوبات مولانا) چکیده این مقاله با عنوان «شمس تبریزی، غیبت یا شهادت؟» به پایان کار شمسالدّین محمّد بن علی بن ملک داد تبریزی میپردازد؛ یعنی میخواهد نشان دهد که آیا او به مرگ طبیعی از دنیا رفت یا به شهادت رسید. اختلاف در این مورد به روزگار خود مولانا برمیگردد و از آن زمان تاکنون ذهن بیشتر مولویشناسان را به خود مشغول ساختهاست. علی دشتی،...
متن کاملشادی در غزلیّات شمس تبریزی با تکیه بر عوامل عرفانی
با وجود آنکه مولوی پرورده ی دوران آشوب زده ای چون دوران مغول است، تحت تأثیر تعالیم پدرش، بهاء ولد، و استادش، محقق ترمذی، و به ویژه شمس تبریزی، با سلوک در تصوّف بسطی و عرفان عاشقانه، شادی و طرب را درون خود جاری ساخت و در غزلیّات شمس بازتاب داد. با مطالعه و بررسی عوامل شادی در غزلیّات وی، روشن می شود که نوع شادی او انفسی و درونی است. او بر عشق، معشوق، رهایی از خود و وصال، بیش از سایر عوامل تأکید دار...
متن کاملشمس تبریزی، غیبت یا شهادت؟ (با تکیه بر منابع کهن به ویژه مکتوبات مولانا)
شمس تبریزی، غیبت یا شهادت؟ (با تکیه بر منابع کهن به ویژه مکتوبات مولانا) چکیده این مقاله با عنوان «شمس تبریزی، غیبت یا شهادت؟» به پایان کار شمس الدّین محمّد بن علی بن ملک داد تبریزی می پردازد؛ یعنی می خواهد نشان دهد که آیا او به مرگ طبیعی از دنیا رفت یا به شهادت رسید. اختلاف در این مورد به روزگار خود مولانا برمی گردد و از آن زمان تاکنون ذهن بیشتر مولوی شناسان را به خود مشغول ساخته است. علی دشتی، ...
متن کاملمقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure
کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 0 شماره 22
صفحات 173- 192
تاریخ انتشار 2020-04
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023